HUKUK-POSTASI-2020-metin

249 MEDENİ USUL HUKUKU ilişkisi haline getirilmiş olan ilişki fiiliyattaki durum yasaya da uygu- lanmıştır. Teklifteki bir başka düzenleme, dava açılırken peşinen alınan gider avansı ve bilirkişi, keşif, tanık gideri gibi giderleri kapsayan delil avanslarına ilişkindir. Esasen HMK’da gider avansının ve delil avansının ne olduğu ve ne zaman tahsil edilmesi gerektiği bellidir. An- cak uygulamada delil avansı, gider avansı ile birlikte davanın başında tahsil edilmektedir. Bu durum da davanın açılması aşamasında yüksek tutarlarda avans yatırılmasına sebep olmaktadır. Bu nedenle yapılması planlanan değişiklikte, delil avansının dava açarken mahkeme vezne- sine yatırılması zorunluluğu ortadan kaldırılmaktadır. HMK’nın 123. maddesi de teklif ile değiştirilmekte ve davanın geri alınması halinde mahkemenin “davanın açılmamış sayılmasına” karar vermesi düzenlenmektedir. Gerekçede bu konuda farklı kararlar verildiği belirtilerek yeknesaklık sağlanmasının amaçlandığı ifade edilmektedir. 125. maddede yapılan değişiklik ile davanın devri son- rası davanın davacı aleyhine sonuçlanması halinde, hem devredenin hem de devralanın yargılama giderlerinden müteselsilen sorumlu ola- cağı düzenlenmektedir. Cevap verme süresini düzenleyen 127. maddeye de ekleme yapıla- rak, ek sürenin cevap süresinin bitiminden itibaren işlemeye başlamak üzere verileceği kanun metnine yerleştirilmiştir. Gerekçede bu konuda ortaya çıkan karışıklıkların giderilmesinin amaçlandığı belirtilmiştir. 281. maddede yapılacak değişiklik ile bilirkişi raporuna beyan süresi için iki haftalık ek süre talep edilebilmesinin önü açılmıştır. Teklif’te HMK’nın 139, 140 ve 141. maddelerinde de değişiklik yapılmaktadır. Değişiklikle, ön inceleme duruşması davetiyesine, teb- liğden itibaren iki haftalık kesin süre içerisinde gösterilen ancak henüz sunulmayan delillerin sunulması veya celbi için açıklama yapılması ihtarı eklenmektedir. Hâkime, sulh ve arabuluculuğun esasları, süreci ve hukuki sonuçları hakkında aydınlatma yükümlülüğü getirilmek- tedir. Değişiklikle, dilekçeler aşaması tamamlandıktan sonra ıslah ve karşı tarafın muvafakati hariç iddia ve savunmanın genişletilmesi yasaklanmaktadır. Böylelikle ön inceleme aşamasında duruşmaya