HUKUK-POSTASI-2020-metin

253 MEDENİ USUL HUKUKU Türk İspat Hukukunda Delil Sözleşmesi* Av. Duygu Öner Giriş Türk hukuk sisteminde, belirli bir miktar ve değerin üzerinde olan işlemlerin kural olarak senetle (veya kesin delillerle) ispat edilmesi gerekir. Hukuki fiiller ve belli miktarın altında kalan hukuki işlemler bakımından ise delil serbestisi sistemi geçerli olup, taraflar söz konusu fiil ve işlemleri her türlü delil ise ispatlayabilirler. Taraflar bazı du- rumlarda, ispat edilecek vakıaların hangi deliller ile ispat edileceğine ilişkin olarak anlaşma yoluna gidebilirler. Belirli bir hukuki işlem veya vakıanın hangi deliller ile ispat edilebileceğine yönelik olarak taraflar arasında yapılan bu tür anlaşmalara delil sözleşmesi adı verilir. HMK Kapsamında Delil Sözleşmesi Delil sözleşmesine ilişkin düzenlemeler 6100 sayılı Hukuk Mu- hakemeleri Kanunu’nun (“HMK”) 193. maddesinde yer alır. İlgili maddenin 1. fıkrası uyarınca, taraflar kanunda belirli delillerle ispatı öngörülen vakıaların başka delil veya delillerle ispatını kararlaştıra- bilecekleri gibi; belirli delillerle ispatı öngörülmeyen vakıaların da sadece belirli delil veya delillerle ispatını kabul edebilirler. Bu kapsamda taraflar, kanunda öngörülen miktarı aşan değerdeki bir hukuki işlemin tanıkla ispat edilebileceğini kararlaştırabilir. Bu durumda, senetle (veya diğer kesin deliller ile) ispatı gereken hukuki işleme ilişkin olarak tanık deliline başvurulabilecek ve senetle ispat zorunluluğu aranmaksızın, davaya konu hukuki işlem tanık beyanı ile ispat edilebilecektir. Hâkim takdir hakkı çerçevesinde, söz konusu tanık delilini serbestçe takdir edecektir. Öte yandan, taraflar delil söz- leşmesi ile tanıkla ispatı mümkün olan bir vakıanın senetle ispat edil- mesini de kararlaştırabilirler. Bununla birlikte, ilgili kanunlar uyarınca * Ocak 2020 tarihli Makale