Banka Kartları ve Kredi Kartı Çıkaran Kuruluşlar ile Kart Hamilleri Arasındaki Sözleşmelerin Şekli ve Yeni Düzenleme

Ekim 2020 Murat Develioğlu
% 0

Giriş

Bilindiği üzere, Türk Özel Hukuku’nun temel özelliklerinden biri “sözleşme serbestisi” prensibidir. Sözleşme serbestisi prensibinin de görünümlerinden biri “şekil serbestisi”dir. Bu husus Borçlar Kanunu’nun “Sözleşmelerin Şekli – Genel Kural” kenar başlıklı 12. maddesinde açıkça şu şekilde düzenlenmiştir: “Sözleşmelerin geçerliliği, kanunda aksi öngörülmedikçe, hiçbir şekle bağlı değildir.” Diğer bir anlatımla, kanunda aksi belirtilmedikçe, her sözleşme, sözleşme konusu ne değerde olursa olsun, sözlü dahi yapılabilir. Bununla beraber, bazı kanunlarda, çeşitli sözleşmelerin geçerliliği, “yazılı şekil”, “nitelikli yazılı şekil”, “resmî şekil” gibi çeşitli şekillerde yapılmalarına tabi kılınmıştır.

Geçerliliği belirli şekilde yapılmış olmasına bağlanmış bu sözleşmelerden biri de, banka kartları ve kredi kartı çıkaran kuruluşlar ile kart hamilleri arasındaki sözleşmeler idi. Ancak bu durum 7247 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile değişmiş gözükmektedir.

Banka Kartları ve Kredi Kartı Çıkaran Kuruluşlar ile Kart Hamilleri Arasındaki Sözleşmelerinin Şekli ile İlgili 7247 Sayılı Kanun’un Yürürlüğe Girmesinden Önceki Düzenleme

Banka kartları ve kredi kartı çıkaran kuruluşlar ile kart hamilleri arasındaki sözleşmelerin şekli ile ilgili düzenleme 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu’nun “Sözleşme Şartları” kenar başlıklı 24. maddesinin 1. fıkrasında yer alır. Ancak, şekil şartı ile ilgili bu hüküm 7247 sayılı Kanun ile değiştirilmiştir. Hükmün değişmesinden önce anılan sözleşmelerin geçerli olarak kurulabilmesi ile ilgili düzenleme aşağıdaki şekildeydi.

Kart çıkaran kuruluşlar ile kart hamilleri arasındaki ilişkiler bu Kanun ve ilgili diğer mevzuat çerçevesinde en az oniki punto ve koyu siyah harflerle hazırlanacak yazılı sözleşme ile düzenlenir. Sözleşmenin bir örneği, kart hamiline ve varsa kefile verilir. Sözleşme hükümleri ve kartın kullanımı hakkında kart hamiline ayrıntılı bilgi verilmesi zorunludur.”

Banka Kartları ve Kredi Kartı Çıkaran Kuruluşlar ile Kart Hamilleri Arasındaki Sözleşmelerinin Şekli ile İlgili 7247 Sayılı Kanun’un Yürürlüğe Girmesinden Sonraki Düzenleme

Yukarıda anılan banka kartları ve kredi kartı çıkaran kuruluşlar ile kart hamilleri arasındaki sözleşmelerin şekline yönelik 24. maddedeki düzenleme 26 Haziran 2020 tarihinde yürürlüğe giren 7247 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile değiştirilmiştir. 5464 sayılı Kanun’un 24. maddesinin 1. fıkrasının 2. cümlesi aynı kalmış, ilk cümlesi ise aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Kart çıkaran kuruluşlar ile kart hamilleri arasındaki ilişkiler, bu Kanun ve ilgili diğer mevzuat çerçevesinde en az on iki punto ve koyu siyah harflerle hazırlanacak yazılı şekilde veya uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak ya da mesafeli olsun olmasın Kurulun yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkân verecek yöntemler yoluyla kurulacak sözleşmeler ile düzenlenir ve buna ilişkin usûl ve esaslar Kurul tarafından belirlenir.”

Banka Kartları ve Kredi Kartı Çıkaran Kuruluşlar ile Kart Hamilleri Arasındaki Sözleşmelerin Şekli ile İlgili Yeni Düzenlemenin Etkileri

Aslında bu düzenlemenin etkisi, ilk bakışta, son derece açıktır. 7247 sayılı Kanun değişikliği ile getirilen yeni hükmün yürürlüğe girmesinden önce, Türk Borçlar Kanunu’nun 13 vd. maddelerinde yer alan yazılı şekille ilgili kuralların uygulanması – mesela, borç altına giren tarafların imzalarının sözleşmede yer alması – banka kartları ve kredi kartı çıkaran kuruluşlar ile kart hamilleri arasındaki sözleşmelerin geçerlilik şartı iken, artık yazılı şekil şartı aranmayacaktır.

Bu değişikliğin gerekçesi ise aşağıdadır.

Madde ile, 5464 sayılı Kanun kapsamındaki kart çıkaran kuruluşlar ile kart hamilleri arasındaki sözleşmelerin şekli düzenlenmektedir. Bu kapsamda, sözleşmelerin yazılı olarak veya uzaktan iletişim araçlarıyla mesafeli olarak ya da mesafeli olsun olmasın Kurulun yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkân verecek yöntemler yoluyla kurulabilmesi öngörülmektedir. Böylelikle, bankalar ile müşteriler arasında kredi kartı sözleşme ilişkisinin uzaktan iletişim araçları vasıtasıyla mesafeli olarak da kurulabilmesinin ve fiziki belge ve ıslak imza kullanılmadan Kurulun yazılı şeklin yerine geçeceğini belirlediği günün teknolojisine uygun diğer yöntemlerin de kullanılabilmesinin önünün açılması amaçlanmaktadır

Aslında, özetle, mesafeli sözleşmeler yapabilmenin önünün açılması amaçlanmıştır.

Burada sorulması gereken soru şudur: Acaba bu şekil şartı, sözleşmelerle birlikte yapılan teminatları da kapsar mı? Diğer bir ifade ile, bu teminatlarla ilgili kanunda öngörülen şekil şartları da geçerliliğini yitirmiş midir? Gerçekten de, bilindiği üzere, örnek olarak kredi kartı sözleşmelerinin hemen hepsinde, kredi kartı çıkaran kuruluş, kredi kullanan müşterisinin ödeme yapmasını garanti altına almak için, kefalet, alacak rehni, alacağın teminat amacıyla devri gibi çeşitli teminat imkânlarından faydalanır. Bu teminat sözleşmelerinin kurulması ise çok defa özel şekil şartlarına tabi tutulmuştur. Verdiğimiz ve uygulamada sıkça başvurulan teminat örneklerinden devam edersek, kefalet sözleşmesi nitelikli yazılı şekil şartına (TBK m. 583), alacak rehni ve alacağın devri yazılı şekil şartına tabidir (TMK m. 955, TBK m. 184). Sorumuza tekrar dönersek, 5464 sayılı Kanun m. 24/f. 1’deki yeni düzenleme, düzenlemenin konusu olan sözleşme ile verilen teminatlar açısından uygulama alanı bulur mu?

Aslında kanun koyucunun amacının tarafların fiziksel olarak biraraya gelmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmak olduğu düşünülerek olumlu cevap akla gelebilirse de, kanımızca, bu soruya verilecek cevabın olumsuz olması gerekir. Zira teminat sözleşmeleri, kefalet sözleşmesi dahil, her ne kadar genelde ana sözleşmede yer alsalar bile, aslında ana sözleşmeden ayrık, bağımsız sözleşmelerdir. Ana sözleşmenin objektif esaslı unsuru değildirler ve taraflar aksine bir düzenleme yapmadıkça, ana sözleşmenin geçerliliği de, teminat sözleşmesinin geçerliliğine bağlı olmaz. Konumuza dönersek banka kartları ve kredi kartı çıkaran kuruluşlar ile kart hamilleri arasındaki sözleşmeler, bunlarla beraber bir teminat sözleşmesi yapılmış olmasa bile geçerli olur. Sonuç olarak, 5464 sayılı Kanundaki yeni düzenleme teminat sözleşmelerini kapsamaz. Zaten kanun koyucu da yeni düzenlemede sadece sözleşmelerden bahsetmekle yetinmiş, teminat sözleşmelerinden söz etmemiştir.

Sonuç

Banka kartları ve kredi kartı çıkaran kuruluşlar ile kart hamilleri arasındaki sözleşmelerin yazılı şekilde yapılması zorunluluğu 7247 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesi ile kaldırılmış olsa da, kanımızca, bu düzenleme anılan sözleşmenin güvencesi olarak yapılan teminat sözleşmelerinin geçerliliğini etkilemez; teminat sözleşmelerinin geçerliliği kanunda kendileri açısından öngörülmüş olan şekil şartlarına uyularak yapılmış olmalarına bağlıdır.

Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.

Diğer İçerikler

Güncel Hukuki Gelişmeler Şubat 2023
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Şubat 2023

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun Geçici 14’üncü Maddesinin Dördüncü Fıkrasında Yer Alan İstisnanın, Kurumların 31.12.2022 tarihli Bilançolarında Yer Alan Yabancı Paralar İtibarıyla da Uygulanması Hakkında 25.01.2023 tarihli ve 6728 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 26.01.2023 tarihli ve 32085 sayılı Resmi...

Diğer 28.02.2023
Güncel Hukuki Gelişmeler Ocak 2023
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ocak 2023

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Geçitkale Hava Meydanı Enerji Nakil Hatlarının Deplase Edilmesine İlişkin Protokolün Onaylanması Hakkında Karar (Karar Sayısı: 6647) 06 Ocak 2023 tarihli ve 32065 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi...

Diğer 31.01.2023
Güncel Hukuki Gelişmeler Aralık 2022
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Aralık 2022

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında 14 Nisan 2022 Tarihinde İmzalanan İktisadi ve Mali İş birliği Anlaşması- Ek Anlaşma’nın Onaylanması Hakkında 23.11.2022 tarihli ve 6416 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 24.11.2022 tarihli ve 32023 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlandı...

Diğer 31.12.2022
Güncel Hukuki Gelişmeler Kasım 2022
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Kasım 2022

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Nijerya Federal Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Enerji Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptının Onaylanması Hakkında 19.10.2022 tarihli ve 6238 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 20.10.2022 tarihli ve 31989 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı...

Diğer 30.11.2022
Güncel Hukuki Gelişmeler Ekim 2022
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ekim 2022

Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA II) Kapsamında Akdedilen 2015 Yılı Türkiye İçin Yıllık Eylem Programına Ait Finansman Anlaşmasında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Olarak Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Avrupa Komisyonu Arasında 12.08.2022 ve 31.08.2022 tarihli Mektupların Teatisi Yoluyla İmzalanan...

Diğer 31.10.2022
Güncel Hukuki Gelişmeler Eylül 2022
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Eylül 2022

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı Arasında OECD Ankara Çok Taraflı Vergi Merkezi’nde Çok Taraflı Vergi Programının Uygulanması Hakkında Mutabakat Muhtırasının 1 Ocak 2022 Tarihinden Geçerli Olmak Üzere Onaylanması Hakkında 15.09.2022 tarihli ve...

Diğer 30.09.2022
Güncel Hukuki Gelişmeler Ağustos 2022
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ağustos 2022

6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci Maddesinin Birinci Fıkrasında Yer Alan Gecikme Zammı Oranının, Her Ay İçin Ayrı Ayrı Uygulanmak Üzere %2,5 Olarak Belirlenmesi Hakkındaki 20.07.2022 tarihli ve 5801 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 21.07.2022 tarihli ve...

Diğer 31.08.2022
Güncel Hukuki Gelişmeler Temmuz 2022
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Temmuz 2022

Avrupa Birliği Sığınmacı Mali İmkânı İkinci Dönemi (FRIT-II) Kapsamında İşgücü Piyasasına Geçişin Desteklenmesi Projesi’ne İlişkin Olarak Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası Arasında...

Diğer 31.07.2022
Güncel Hukuki Gelişmeler Haziran 2022
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Haziran 2022

2022 Yılı Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşmasının Onaylanması Hakkında 23.05.2022 tarihli ve 5596 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 24.05.2022 tarihli ve 31845 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı...


Diğer 30.06.2022
Güncel Hukuki Gelişmeler Mayıs 2022
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mayıs 2022

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Fildişi Sahili Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunmasına İlişkin Anlaşmanın Onaylanması Hakkında 23.04.2022 tarihli ve 5520 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 24.04.2022 tarihli ve 31819 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı...


Diğer Mayıs 2022
Güncel Hukuki Gelişmeler Nisan 2022
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mart 2022
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Şubat 2022
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ocak 2022
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Aralık 2021
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Kasım 2021
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ekim 2021
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Eylül 2021
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ağustos 2021
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Temmuz 2021
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Haziran 2021
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mayıs 2021
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Nisan 2021
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mart 2021
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Şubat 2021
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ocak 2021
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Aralık 2020
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Kasım 2020
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ekim 2020
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Eylül 2020
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ağustos 2020
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Temmuz 2020
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mayıs 2020
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Haziran 2020
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Nisan 2020
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mart 2020
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ocak 2020
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Şubat 2020
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Aralık 2019
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Kasım 2019
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ekim 2019
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Eylül 2019
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ağustos 2019
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Temmuz 2019
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Haziran 2019
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mayıs 2019
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Nisan 2019
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mart 2019
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Şubat 2019
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ocak 2019
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Aralık 2018
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Kasım 2018
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ekim 2018
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Eylül 2018
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ağustos 2018
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Temmuz 2018
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Haziran 2018
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mayıs 2018
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Nisan 2018
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mart 2018
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Şubat 2018
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ocak 2018
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Aralık 2017
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Kasım 2017
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ekim 2017
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Eylül 2017
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Temmuz 2017
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ağustos 2017
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Haziran 2017
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mayıs 2017
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Nisan 2017
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mart 2017
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ocak 2017
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Şubat 2017
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Kasım 2016
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Aralık 2016
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Eylül 2016
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ekim 2016
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Temmuz 2016
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Ağustos 2016
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Haziran 2016
Hukuk Postası
Güncel Hukuki Gelişmeler Mayıs 2016
Hukuk Postası
Nişanlanmaya Şekil Şartı Mı Geldi?
Hukuk Postası
Vakıfların İktisadi İşletme İşletmesi
Hukuk Postası
Endüstri 4.0 ve Hukuki Etkileri
Hukuk Postası
Endüstri 4.0 ve Hukuki Etkileri
Diğer Haziran 2017
Türkiye Varlık Fonu
Hukuk Postası
Türkiye Varlık Fonu
Diğer Şubat 2017
UEFA Finansal Fair Play Düzenlemeleri
Hukuk Postası

Yaratıcı hukuk çözümleri için iletişime geçin.