Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun Teklifi
Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi (“Kanun Teklifi”), 21 Mayıs 2021 tarihinde TBMM’ye sunuldu. Kanun Teklifi’nde (i) kesinleşmiş alacaklar ile kesinleşmemiş veya dava aşamasında bulunan alacaklar, inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemler, (ii) matrah ve vergi artırımı, (iii) işletme kayıtlarının düzeltilmesi, (iv) aktife kayıtlı gayrimenkul ile amortismana tabi iktisadi kıymetlerin yeniden değerlenmesine ilişkin düzenlemeler yer alır.
Kanun Teklifi’nde yer verilen vergisel düzenlemelere dair genel bir özet aşağıdaki şekildedir:
Alacakların Yapılandırılması
Yapılandırma kapsamına; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (“VUK”) kapsamındaki vergiler, gümrük vergileri, SGK prim, ceza ve zamları, il özel idarelerinin alacakları, belediyelerin vergi ve diğer kamu alacakları, idari para cezaları ile bunların gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i alacakları ile cezalar girer.
30 Nisan 2021 tarihinden (bu tarih dahil) önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde ise bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergiler ve vergi cezaları ile bunlara bağlı gecikme faizleri, gecikme zamları yapılandırma kapsamına girmektedir.
Yapılandırmadan (i) kesinleşmiş alacaklar (Kanunun yayım tarihi itibariyle vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş olanlar), (ii) kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar, (iii) inceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemler açısından yararlanılması mümkündür. Alacakların durumuna ve dava safhasında bulunan alacakların hangi aşamada olduğuna göre yapılandırmadan yararlanılması halinde ödenecek ve tahsilinden vazgeçilecek tutarlar farklılık gösterir.
Özetle, mükelleflerin yapılandırmadan yararlanması halinde vergi, sigorta ve diğer borç asıllarının tamamının veya belirli bir yüzdesinin kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla alacak asıllarına bağlı ceza, faiz, gecikme zammı, gecikme faizi gibi fer'i alacakların tahsilinden vazgeçilir. Vazgeçilen bu tutarların yerine kanunun yayım tarihine kadar yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranlarına göre hesaplanacak tutarın ödenmesi gerekir. Bu tutarın ödenmesi şartıyla faiz, gecikme faizi, gecikme zammı silinir. Vergi aslına bağlı olmayan cezaların ise belli bir oranı silinir.
Matrah ve Vergi Artırımı
Matrah ve vergi artırımı, 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ilişkin olarak gelir ve kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve bazı gelir ve kurumlar vergisi stopajları için yapılabilir. Matrah artırımı yapılan yıllar için inceleme ve tarhiyat yapılmaması, bu artırım dolayısıyla hesaplanan vergilerin Kanun Teklifi’nde belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartına bağlanır. Anılan vergilerin Kanun Teklifi’nde belirtilen şekilde ödenmemesi halinde 6183 sayılı Kanun m. 51’e göre gecikme zammıyla birlikte takip ve tahsiline devam olunacak, ayrıca matrah artırımı hükümlerinden yararlanılamaz.
Matrah ve vergi artırımında bulunmak isteyenler mükelleflerin başvurularını 31 Ağustos 2021 tarihine (bu tarih dahil) kadar yapması gerekir. Matrah/vergi artırımı üzerine hesaplanan vergilerin ilk taksitleri 30 Eylül 2021 tarihinden başlamak üzere ikişer aylık dönemler halinde azami 6 eşit taksitte ödenmesi gerekir.
Son olarak, matrah veya vergi artırımında bulunulması, söz konusu kanunun yayımı tarihinden önce başlamış olan vergi incelemeleri ile takdir işlemlerine engel teşkil etmez. Ancak, artırımda bulunan mükellefler hakkında başlanılan vergi incelemeleri ve takdir işlemlerinin, (KDV ve diğer vergi iade incelemeleri hariç) 2 Ağustos 2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) sonuçlandırılamaması halinde, işlemlere devam edilmez.
İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesi
İşletme kayıtlarının düzeltilmesi iki başlık altında incelenebilir:
- İşletmede Mevcut Olduğu Halde Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat ve Demirbaşların Düzeltilmesi: Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, 31 Ağustos 2021 tarihine kadar, işletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları rayiç bedelleriyle, bir envanter listesiyle birlikte vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilirler. Bu kapsamda beyan edilen makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak KDV hesaplanarak sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenmesi gerekir.
- Kayıtlarda Yer Aldığı Hâlde İşletmede Bulunmayan Emtia, Kasa Mevcudu Ve Ortaklardan Alacakların Düzeltilmesi: Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, 31 Ağustos 2021 tarihine kadar, kayıtlarında yer aldığı hâlde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarını, aynı neviden emtialara ilişkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kâr oranını dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilirler. Bu kapsamda, ödenmesi gereken katma değer vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve üçüncü ayda olmak üzere 3 eşit taksitte ödenir.
Ayrıca, Kanun Teklifi ile bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükelleflerine, 31 Aralık 2020 tarihi itibari ile düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini 31 Ağustos 2021 tarihine kadar (bu tarih dahil) vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltmeleri ve böylece kayıtlarını fiili duruma getirmeleri imkanı tanınmıştır. Bu şekilde beyan edilen tutarlar üzerinden %5 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenir.
Aktife Kayıtlı Gayrimenkul İle Amortismana Tabi İktisadi Kıymetlerde Yeniden Değerleme
Kanun Teklifi ile tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine ilgili maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla aktiflerine kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini (sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmaz ve iktisadi kıymetler hariç) 31 Aralık 2021 tarihine kadar yeniden değerleme imkanı tanınır.
Yeniden değerleme neticesinde taşınmazlar ile diğer amortismana tabi iktisadi kıymetlerin değerinde meydana gelecek değer artışı (yeniden değerlemeye tabi tutulan varlıkların her birine isabet eden değer artışları ayrıntılı olarak gösterilecek şekilde) bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilir. Yeniden değerleme sonrası pasifte özel bir fon hesabında gösterilen değer artışı tutarı üzerinden %2 oranında hesaplanan vergi, yeniden değerleme işleminin yapıldığı tarihi izleyen ayın 25 inci günü akşamına kadar bir beyanname ile gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenir.
Kanun Teklifi ve gerekçesinin tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu’nun (Kurul) 28.03.2023 tarihli ve 2023/DK-İD/119 sayılı kararı (Karar) 01.04.2023 tarihli ve 32150 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Karar ile Kurul’un 29.09.2020 tarihli ve 2020/DK-İD/274 sayılı kararı ile getirilen sosyal ağ sağlayıcılar hakkındaki usul ve esaslara...
Avukatlık Kanunu ile Türk Borçlar Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) 11.06.2022 tarihli ve 31863 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi...
Borçlanma Aracı Sahipleri Kurulu Tebliği Yayımlandı