Lisanslı ve Lisanssız Elektrik Üretiminde Önemli Mevzuat Değişiklikleri
Giriş
Geçtiğimiz yıldan bu yana Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği (“Lisanslı Üretim Yönetmeliği”)[1] ile Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik (“Lisanssız Üretim Yönetmeliği”)[2] kapsamında yapılan değişiklikler ve Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği’nin (“YEKA Yönetmeliği”)[3] yürürlüğe girmesiyle lisasnlı ve lisanssız enerji yatırımlarında yeni bir[4] hukuki yol haritası ortaya çıkmaktadır. Bu makalemizde lisanslı ve lisanssız enerji yatırımlarını ilgilendiren mevzuat değişiklikleri ve önemli yenilikler ele alınmaktadır.
Lisanslı Üretim
Önlisans Süreleri
Lisanslı üretimde verilen önlisans süresi Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu (“EPDK”) kararıyla otuz altı (36) ayı geçmemek kaydıyla belirlenirken, değişik Madde 9 (1) uyarınca YEKA kapsamında yapılan önlisans başvuruları için EPDK tarafından farklı bir süre belirlenebileceği düzenlenmektedir.
Önlisans Başvuru ve Tadil Talepleri
Lisanslı Üretim Yönetmeliği Madde 12 (c)’de yapılan değişiklikle YEKA kapsamında kurulması planlanan üretim tesisleri için yapılan önlisans başvurularında rüzgar ve güneş ölçüm raporunun aranmayacağı düzenlenmiştir.
Önlisans tadil talepleriyle ilgili olarak yetkili ana hizmet birimi, 10 MWm’ı geçmemek kaydıyla, üretim tesisinin kurulu gücünün toplamda yüzde onuna (%10) kadar değiştirilmesine ilişkin tadil taleplerini sonuçlandırabilmesine imkan sağlanmaktadır. Ayrıca bu kapsamda tadiller için, Lisans Yönetmeliği’nin sermaye ve teminat yükümlülüklerine ilişkin hükümlerinin uygulanmayacağına dair yeni bir düzenleme getirilmektedir.
Pay Devirlerine Getirilen İstisnalar
Lisanslı Üretim Yönetmeliği’nde değişik Madde 57 kapsamında (i) önlisans sahibi tüzel kişinin önlisansına dercedilmiş tüm dolaylı pay sahiplerinin pay oranları değişmeksizin doğrudan ortak haline gelmesi sonucunu doğuran değişiklikler ile tüm doğrudan pay sahiplerinin pay oranları değişmeksizin dolaylı pay sahibi haline gelmesi sonucunu doğuran değişiklikler ve (ii) özelleştirme programında yer alan önlisans sahibi tüzel kişinin kamu uhdesindeki paylarının satış veya devri nedeniyle ilgili önlisans sahibi tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı ortaklık yapısında oluşan değişiklikler pay devri yasağına tabi olmayacaktır.
Lisanssız Üretim
Kurulu Güç Sınırı
Lisanssız Üretim Yönetmeliği Madde 7/6’ya getirilen değişiklik neticesinde teknolojik iyileştirmeler vasıtasıyla yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak kesintisiz güç üretebileceği TEİAŞ tarafından tespit edilen, rüzgar ve güneş enerjisine dayalı üretim tesislerine ilişkin başvuruların, 1 MW’lık kurulu güç üst sınırı dışında değerlendirileceği düzenlenmektedir.
Bağlantı Anlaşmaları
Şebekeye bağlanacak üretim tesislerinin geçici kabul işlemlerinin, bağlantı anlaşmasının imza tarihinden itibaren ne kadarlık süreler içerisinde tamamlamalarının zorunlu olduğu ve mücbir sebepler dışında bu süre zarfında söz konusu tesislerin tamamlanamamaları halinde bağlantı anlaşmalarının ve su kullanım haklarının hükümsüz hale geleceğine dair mevcut düzenlemeye ilaveten, mücbir sebep halleri dışında, EPDK tarafından uygun bulunan hallerde diğer bir deyişle üretim tesislerine özgü bazı durumlarda bağlantı anlaşmalarının hükümsüz kılınmasına yönelik EPDK’ya Madde 24’te yapılan değişiklikle takdir yetkisi tanınmıştır.
Pay Devirlerine Getirilen İstisnalar
Lisanssız Üretim Yönetmeliği’nde, pay devir yasağına ilişkin istisnalar genişletilmiştir. Değişik Madde 31 (20) uyarınca (i) halka açık olan payları ile sınırlı olmak üzere, halka açık tüzel kişilere ve halka açık tüzel kişi ortağı bulunan tüzel kişinin, söz konusu ortağının halka açık olan paylarından kaynaklanan ortaklık yapısı değişikliklerine, (ii) pay sahiplerinin rüçhan haklarının kullanımına bağlı olarak ilgili tüzel kişinin mevcut ortakları arasında oluşan pay değişiklikleri sebebiyle, söz konusu tüzel kişinin ortaklık yapısında gerçekleşen doğrudan veya dolaylı ortaklık yapısı değişikliklerine, (iii) ilgili tüzel kişinin ortaklık yapısında, yurt dışında kurulmuş olan ortakların ortaklık yapılarında oluşan değişiklikler sebebiyle gerçekleşen dolaylı pay sahipliği değişikliklerine ve (iv) ilgili tüzel kişi ile bu tüzel kişinin doğrudan veya dolaylı tüzel kişi ortaklarının paylarının halka arz edilmesi kapsamında, söz konusu tüzel kişinin ortaklık yapısında oluşacak doğrudan veya dolaylı ortaklık yapısı değişikliklerine izin verilmekte ve pay devrinin önü açılmaktadır.
Üretim Tesislerinin Birleşmesi
Lisanssız üretim tesisi sahibi tüzel kişinin; kendi tüzel kişiliği altında veya diğer bir tüzel kişi bünyesinde, tüm aktif ve pasifleri ile birlikte birleşmesi için hisselerinin tamamına sahip olunması şartı aranırken, Madde 31 (18) kapsamında getirilen değişiklikle, ilgili üretim tesisi veya tesislerinin tamamının geçici kabulünün yapılmış olması kaydıyla, birleşme işleminin yürürlükteki mevzuat kapsamında gerçekleştirilebileceği düzenlenerek, birleşme işlemlerinde sınırlama kaldırılmıştır.
Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) Yönetmeliği
9 Ekim 2016 tarihinde 29852 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği (“YEKA Yönetmeliği”) ile enerji alanındaki yatırımları, yerli üretim aksamlarına ilişkin devlet teşviki desteğiyle süratle sonuçlandırılması gözönünde bulundurularak yenilenebilir enerji kaynak alanlarının (“YEKA”) belirlenmesi, derecelendirilmesi ve kullanılmasına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmektedir.
YEKA Yönetmeliği uyarınca YEKA’nın belirlenmesine ilişkin teknik ve idari çalışmalar Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (“Genel Müdürlük”) tarafından yapılır. Hem kamunun ve hazinenin taşınmazlarında hem de özel mülkiyete konu taşınmazlarda geliştirilebilir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (“Bakanlık”) kaynağın türü, potansiyeli ve birim elektrik maliyetleri gibi kriterlere göre YEKA’ları derecelendirir ve hangilerinin öncelikli olarak yatırıma açılacağına karar verir.
YEKA olarak belirlenen alanlarda yatırımcılara bağlantı kapasitesi tahsisi yapılmasına ilişkin kullanım hakkı yarışma ilanı Resmi Gazete’de ve Genel Müdürlük internet sitesinde yayımlanır.
Sadece, Bakanlık tarafından belirlenen aksamı yurt içinde imal eden ve yerli malı kullanmayı taahhüt eden, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği kapsamında belirtilen önlisans başvurusu yapmayı haiz kişiler, Bakanlık tarafından belirlenen gerekli bilgi ve belgelerin sunulması kaydıyla YEKA’da üretim faaliyetinde bulunmak maksadıyla başvuru yapabilirler.
Bakanlık tarafından belirlenen ve yayınlanan kriterleri sağlayan tüzel kişiler ilgili YEKA’da bağlantı kapasitesi tahsisi için yapılacak olan yarışmaya katılabilir. Yarışma esası her bir YEKA için Bakanlık tarafından belirlenen kilovatsaat başına elektrik alım tavan fiyatından eksiltme usulüne göre yapılır. Yarışma en düşük fiyat verilinceye kadar devam edebilir. Yarışma en düşük ve son teklife ulaşılınca sonlandırılır. Ardından yarışmayı kazanan YEKA Kullanım Hakkı Sözleşmesinin imzalanmasına davet edilir.
Belirlenen YEKA’da elektrik üretim faaliyetinin yapılabilmesi için önlisans alınması zorunludur. Bu önlisans süresi mücbir sebep halleri dışında 24 ayı geçemez. Lisans ise 30 yıl süreyle verilir.
[1] 22.10.2016 tarihli ve 29865 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”
[2] 22.10.2016 tarihli ve 29865 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”
[3] 09.10.2016 tarihli ve 29852 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları Yönetmeliği”
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
Fiziksel elektrik ticaretinde elektrik enerjisinin ölçümü başta (i) fiilen teslim edilen ve teslim alınan elektrik enerjisi miktarının belirlenmesi, (ii) elektrik üretim ve tüketim miktarlarının önceden tahmin edilmesi, (iii) tarafların elektrik tedariki için ödeyecekleri bedelin belirlenmesi ve (iv) elektrik şebekesinin gerçek zamanlı olarak dengelenmesi olmak üzere çeşitli açılardan çok önemli bir rol oynamaktadır...
Ülkemiz elektrik piyasası, özellikle 2022 yılı içerisinde çalkantılı bir dönem geçirdi. Elektrik üretiminde kullanılan emtia fiyatlarında meydana gelen hızlı artışlar, tüketicilerin korunması ve arz güvenliğinin temin edilmesi için bazı önlemler alınması gerekliliğini ortaya çıkardı. Bu amaçla alınan önlemlerden birisi ise...
Elektrik depolama faaliyetlerine ilişkin ilk düzenlemelere 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nda (“EPK” veya “Kanun”) yer verilmişti. Bunu takiben, Elektrik Piyasasında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği (“Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği”) 09.05.2021 tarihli ve 31479 sayılı Resmî Gazete’de...
Bilindiği üzere, 6446 sayılı yeni Elektrik Piyasası Kanunu (“EPK” veya “Kanun”) 30 Mart 2013 tarihli ve 28603 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmişti. EPK’nın yürürlüğe girmesinin ardından Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin (“Yönetmelik”) de 2 Kasım 2013 tarihli ve 28809 sayılı Resmi...
Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu, Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik’te değişiklik yapmıştır. Bu bağlamda EPDK, üç farklı değişiklik taslağını 15.05.2015, 26.10.2015 ve 26.11.2015 tarihlerinde kamu görüşüne sunmuştur. Sonuç itibariyle, EPDK, hükümler hakkındaki...
Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliğinde (“Yönetmelik”), 31920 sayılı 11.08.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik (“Değişiklik Yapan Yönetmelik”) ile bazı esaslı değişiklikler yapıldı...
Binalar ve yerleşmelerin doğal kaynakları ve enerjiyi verimli kullanarak çevreye olan olumsuz etkilerini azaltmak amacıyla hazırlanan Binalar ile Yerleşmeler İçin Yeşil Sertifika Yönetmeliği (“Yönetmelik”) 12.06.2022 tarihli ve 31864 sayılı Resmî Gazete ile yayımlanarak yürürlüğe girdi...
Elektrikli araçların hızla yaygınlaşması karşısında, şarj hizmeti sunulmasına ilişkin hukuki altyapının kurulması konusunda girişimlerin hız kazandığı görülür. 21.12.2021 tarihinde 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu (“EPK”) değiştirilerek şarj hizmetleri yeni bir piyasa...
Günümüzde teknolojinin evirildiği noktada farklı kaynaklardan elde ettiğimiz enerjiyi, en yaygın olarak elektrik enerjisi biçiminde kullanıyoruz. Nitekim elektrik, aktarım ve farklı enerji biçimlerine dönüşüm kolaylığı ile gündelik hayatta ihtiyaç duyduğumuz işleri yapmak için ideal bir enerji formudur...