ICC Taraflara ve Hakem Heyetine Rehberlik Notunu Güncelledi

Milletlerarası Ticaret Odası (“ICC”), 1 Ocak 2019’dan itibaren yürürlükte olan ICC Tahkim Kuralları Uyarınca Tahkimin Yönetimi Hakkındaki Taraflara ve Hakem Heyetine Notunu (“Not”) güncelledi. Bu Not, başladığı tarihe bakılmaksızın tüm ICC tahkimlerine uygulanacaktır.

Not, uluslararası tahkimde şeffaflığın ve yargılamanın yürütülmesindeki verimliliğin arttırılması amacıyla güncellendi. ICC Divan Başkanı, bu güncellemenin ICC’nin uygulamalarındaki şeffaflığı ve tahkim süreçlerindeki verimliliği arttırma taahhütlerine uygun olduğunu doğruladı[1].

Not’un İçeriği

Not’un kapsamı oldukça geniştir ve taraflara ve hakem heyetlerine rehberlik sağlamayı hedefler. Not, ilk olarak ICC Divanı ve Divan Sekretaryası ve iletişim uygulamaları hakkında genel bilgi verir.

İkinci bölüm; Tahkim Taleplerinin nereye sunulacağı, temsil, ek tarafların katılımı ve Divan Kararlarının gerekçelerinin iletişimi hakkında bilgiler dâhil olmak üzere yargılamanın başlatılmasına ilişkin taraflara yapılan açıklamaları içerir.

Üçüncü bölüm, hakemlere uygunluk, tarafsızlık ve bağımsızlık konularında rehberlik eder.

Bu bölümü, tahkimde katılımcıların tutumu, acil durum hakemleri, tahkimin yürütülmesi, ivedi yargılama hükümleri, taslak hakem kararlarının Divan’a sunulmasında verimlilik, yargılamanın sonlandırılması ve hakem kararların incelenmesi, yatırım tahkimleri, hakem ücretleri, idari harcamalar ve tahkim masrafları, hakem kararlarının düzeltilmesi ve yorumlanmasına yönelik kararlara ilişkin açıklamalar ve/veya bilgiler takip eder.

Güncellemeler

Bu makale ICC tarafından altı çizilen en önemli beş değişikliği inceler.

Hakem ve Hakem Adaylarının Bildirim Yükümlülüğü

Not’un A Bölümünün III. Kısmı hakemlere ve hakem adaylarına imzalamaları gereken Kabul, Uygunluk, Tarafsızlık ve Bağımsızlık Beyanı (“Beyan”) hakkında rehberlik eder.

Hakemin tarafsız ve bağımsız olması ve bu tarafsızlığını ve bağımsızlığı koruması, tahkim için çok önemlidir. Bu nedenle, hakemin bildirim yükümlülüğü ve bu yükümlülüğün neyi kapsadığı derinlemesine tartışılmış ve değerlendirilmiştir. Not, hakemin taraflara belirli durumları bildirim yükümlülüğün doğduğu durumlara örnekler verir.

Güncellemeyle birlikte bu bildirimin kapsamı yargılamanın sonucunda menfaati olan ancak yargılamanın tarafı olmayan tarafları kapsayacak şekilde genişletildi. Yeni eklenen paragraf 24 uyarınca, bir açıklama yapılıp yapılmaması gerektiğine karar verirken hakem veya hakem adayı, yargılamanın sonucundan menfaati olan ve yargılamaya taraf olmayan kişilerle olan ilişkilerini de değerlendirmelidir.

Aynı paragraf Sekretaryanın “ilgili kişilerin” belirlenmesinde hakemlere veya hakem adaylarına yardım edebileceğini ancak bu belirlemenin hakem veya hakem adaylarının bildirim yükümlülüğünden muaf tutulmayacağını belirtir.

Hakem Heyetlerinin Oluşumunda Ek Hizmetler

Not’a Sekretaryanın hakemlerin tayin edilmesi ve atanması için sağlayacağı ek hizmetleri öngören yeni bir bölüm eklendi.

Taraflar ICC Divan’ının onaylaması için tek bir hakemi veya bir başkanı tayin etme konusunda anlaştıklarında veya taraf hakemlerinin başkanı tayin edecekleri hallerde, Sekretaryaya talepte bulunabilir. Sekretarya muhtemel adaylar önerebilir ve aday hakemler hakkında gizli olmayan bilgileri paylaşabilir.

Bununla birlikte, tarafların liste usulünde (tarafların hakem seçimine dâhil olması) anlaşmaları halinde, Sekretarya bir aday listesi temin eder ve aynısını taraflara sunar.

Şeffaflık – ICC Hakem Heyetlerinin Bileşimi ve Kararların Yayınlanması

Şeffaflığın arttırılması için iki değişiklik yapılmıştır:

İlk değişiklik, ICC Hakem Heyetlerinin bileşimi ile ilgili bilgilerin yayınlanmasına ilişkindir. ICC, zaten hakemlere ilişkin bilgileri yayınlıyordu. 1 Temmuz 2019 tarihinden itibaren, bu bilgilendirme artık sanayi sektörü ve tarafları temsil eden avukatlarla ile ilgili bilgileri de içerecektir.

Kararların yayınlanmasıyla ilgili olarak, kural kararın taraflara tebliğden itibaren iki yıl sonra yayımlanması olarak düzenlenmiştir. Tarafların, kararların yayınlanmasına itiraz etme ya da düzenlenmiş veya özetlenmiş şekilde yayınlanmasını talep etme hakkı vardır. ICC’nin, kararın yayınlanmaması ya da düzenlenmiş veya özetlenmiş şekilde yayınlanmasına ilişkin takdir yetkisi vardır. Bu uygulama, 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren verilen tüm kararları içerir.

Bir gizlilik sözleşmesi olması halinde, Sekretarya özel olarak onay isteyecektir. Sekretarya, hassas veya belirli sanayi sektörleriyle ilgili durumlarda da özel onay isteyebilir.

Kişisel verilerin korunması

İşletmelerin önceliği son birkaç yıldır kişisel verilerin korunma konusuna yöneldi. Kişisel verilerin korunmasının önemi Not’a bu konuya ilişkin yeni bir bölüm eklenmesinden de anlaşılabilir.. Bilindiği gibi, Avrupa Birliği’nde kişisel verilerin korunmasına ilişkin AB Genel Veri Koruma Tüzüğü (‘GDPR’) yayınlanmıştır ve bu düzenlemede katı kurallar vardır. ICC bu konuyu da ele almıştır.

Bölüm, öncelikle ICC’nin veri sorumlusu (GDPR"de tanımlandığı şekilde) olarak kişisel verileri toplayıp kullanmasında etkin ve anlamlı veri korumasının öneminden bahseder. Daha sonra, tarafların, temsilcilerinin, hakemlerin, idari sekreterin, tahkime herhangi bir şekilde dâhil olabilecek şahit, bilirkişi ve diğer bireylerin, kişisel verilerinin tahkim yargılamaları için toplanacağını, transfer edileceğini, muhafaza edileceğini ve bu verilerin yayınlanabileceğini kabul ettiğini ifade eder.

Anlaşmaya Dayalı Tahkimler ve Amici Curiae (Mahkeme Dostu) Tarafından Yapılan Açıklamalar

ICC Mahkemesi tarafından yürütülen yatırım tahkimlerinin artmasıyla birlikte, Not’a bu alana ilişkin açıklamalar eklendi.

Yatırım tahkimlerinin özellikli yapısı dikkate alındığında, şeffaflık adına, hakem adaylarının, özgeçmişlerinde, hakem, bilirkişi veya danışman olarak dahil oldukları yatırım tahkimlerinin tam bir listesine yer vermeleri teşvik edilir.

Not’un 140. paragrafı, ICC tarafından yürütülen yatırım tahkimlerde UNCITRAL Şeffaflık Kurallarının benimsenmesinin önerir. Not, bu durumlarda, Sekretaryanın yayınlanmış bilgi havuzu olarak hareket edebileceğini belirtir.

Hakem kararlarının incelenmesi, ICC Divanının çok ciddiye aldığı bir görevdir. Yatırım tahkimlerine ilişkin kararların incelenmesi için gereken hassasiyet ve uzmanlığa uygun olarak, Not’un 141. paragrafında taslak kararların, Divan Başkanı/Divan Başkanı Yardımcıları ve yatırım tahkiminde deneyimli Divan üyeleri tarafından inceleneceği düzenlenir.

Not, yatırım tahkimi kararların yayınlanması için farklı bir düzenleme yapar ve bu kararların, diğer kararlar için yukarıda belirtilen iki yıldan farklı olarak, tebliğlerinden itibaren altı ay içinde yayınlanacağını belirtir. Tarafların, kararın yayınlanmasına itiraz etme hakkı da bulunmaktadır.

Not ayrıca, Kuralların 25 (3) Maddesi uyarınca, hakem heyetlerinin, tarafların görüşünü aldıktan sonra, amici curiae ve taraf olmayan kişiler tarafından, sözlü veya yazılı açıklamalar yapılmasına izin verecek tedbirler alabileceğini de teyit eder.

İdari Sekreterlerin Görevleri

İdari sekreterler tarafından üstlenilen görevler hala tartışılmaktadır. ICC, Not’un güncellenmesinden önce, idari sekreterlerin yapabileceği görevler konusunda daha katı ve sınırlayıcı bir yaklaşıma sahipti. Hakem heyetlerinin karar alma işlevlerinin tamamını veya bir kısmını devretmeleri yasaktır. Hakem heyetlerinin bu konuda temkinli olmaları gerekir. Not uyarınca, sekreterler hakemler adına taslak yazışma metinleri hazırlayabilir ve bunları hakemler adına gönderebilir, hakemlerin incelemesi için usuli kararlar taslakları hazırlayabilir ve ayrıca yargılamanın özeti, olaylar kronolojisi ve tarafların pozisyonlarının özeti gibi kararın fiili kısımlarını hazırlayabilir.

Sonuç

ICC, yargılamaların daha iyi yürütülmesine yönelik için bir adım daha attı ve Not’u buna göre güncelledi. Özellikle, hakem kararlarının ve hakem heyetinin bileşimine dair bilgilerin yayınlanmasının önemlidir ve kamuya hizmet edecektir.

[1] ICC Divan Başkanı Bay Alexis Mourre’un güncellemeye ilişkin yaptığı yorum için lütfen bakınız: https://iccwbo.org/media-wall/news-speeches/icc-issues-updated-note-providing-guidance-parties/ (Erişim tarihi: Ocak 2019).