Fransız Rekabet Otoritesi’nin Meta Taahhüt Kararı
Giriş
Fransız Rekabet Otoritesi (Autorité de la Concurrence), çevrimiçi reklamcılık sektörüne ilişkin olarak Criteo SA’nın (“Criteo”) şikayeti üzerine başlatılan rekabet hukuku incelemesi çerçevesinde, Fransa pazarındaki rekabetçi endişeleri ortadan kaldırmak amacıyla Meta Platforms Inc., Meta Platforms Ireland Ltd., ve Facebook France (birlikte “Meta”) tarafından sunulan taahhütleri kabul etti.[1] Söz konusu karar, Meta’nın sosyal medya ve reklamcılık hizmetleri pazarındaki güçlü konumunu gözler önüne sermesi ve dünya çapında bir rekabet otoritesinin ilk kez Meta’nın taahhütlerini kabul ettiğini göstermesi bakımından önem arz eder.
Teşebbüsler Hakkında Bilgi
Şikayetçi teşebbüs Criteo, çevrimiçi reklamcılık sektöründe faaliyet gösteren bir Fransız şirketidir. Geliştirmiş olduğu teknolojiler sayesinde müşterilerine, reklamlarının yeniden hedefleme yöntemi aracılığıyla Facebook ve Instagram gibi platformlar da dahil olmak üzere çeşitli platformlardaki yerleşimlerini iyileştirmeye yönelik reklam aracılık hizmetleri sunar.
Meta ise internet kullanıcılarına, reklamcılara ve geliştiricilere çeşitli ürünler ve hizmetler sunar. Meta, reklamcılara kendi reklam envanterini (Facebook, Instagram ve Messenger) sunar. Aynı zamanda, yayıncılara Meta Audience Network isimli reklamcılık ağı hizmeti sunar.
Sürecin Özeti
2016 yılından itibaren Meta, Criteo da dahil olmak üzere çeşitli aracı teşebbüsler için belirli uygulama programlama arayüzlerini (application programming interface) (“API”)[2] kullanıma sunar. Criteo, teklif verme ve kampanya performansı izleme alanlarını iyileştirmek amacıyla söz konusu arayüzleri kullanır. 2018 yılında Meta, Criteo da dahil olmak üzere teşebbüslere söz konusu hizmeti vermeyi durdurur.
Aynı zamanda Criteo, Facebook Pazarlama Ortağı (yeni adıyla Meta Pazarlama Ortağı) olmaktan çıkarılır. Anılan ortaklık, sistemden yararlanan teşebbüslerin hizmet kalitelerini iyileştirmelerine, arayüzlere daha kolay erişim sağlamalarına ve müşterilerinin gözünde itibarlarını artırmalarına olanak tanır. Bunun temel nedeni, söz konusu ortaklığın reklamcılar tarafından kampanya yönetimi, teknik uzmanlık ve know-how açısından bir kalite garantisi olarak algılanmasıdır.
Bu kapsamda Criteo, Meta’nın hâkim durumunu kötüye kullandığını ve Meta uygulamaları nedeniyle işlerini yürütmek için kendi teknolojilerini tam olarak kullanamadığını ileri sürerek Fransız Rekabet Otoritesi’ne şikâyette bulunur.
Rekabetçi Endişeler
Fransız Rekabet Otoritesi tarafından yapılan değerlendirme neticesinde, Meta’nın çeşitli uygulamalarının Fransa’daki “aramaya ilişkin olmayan çevrimiçi reklamcılık” (non-search related online advertising) pazarında rekabetçi endişeler doğurduğuna kanaat getirilir. Meta’nın söz konusu pazardaki payının 2018 yılında %49, 2019 yılında ise %50 olması nedeniyle hâkim durumda olmasının kuvvetle muhtemel olduğu değerlendirilir.
Rekabetçi endişeler kapsamında ilk olarak Criteo’nun 2018 yılında Facebook Pazarlama Ortağı olmaktan çıkarılması değerlendirilir. Criteo’nun söz konusu programdan mahrum bırakılması, söz konusu programa erişim bakımından objektiflik, şeffaflık, öngörülebilirlik ve tutarlılık gibi kriterlerin gözetilmediği şeklinde yorumlanır.
Bir diğer rekabetçi endişe olarak, Meta satış ekiplerinin 2017 yılının sonundan itibaren Criteo aleyhine yorumlanabilecek uygulamalar gerçekleştirdiği tespit edilir. Söz konusu uygulamaların Criteo’nun Facebook Pazarlama Ortağı programına yeniden girmesini engellediği değerlendirilir.
Son olarak, 2018 yılında Meta, deneme amacıyla sınırlı sayıda şirkete sunulan “Kullanıcı Düzeyinde Teklif Verme” isimli bir API’ya Criteo’nun erişimini engeller. Söz konusu API, Criteo’nun Meta reklam ekosistemi içindeki yeniden hedefleme tekliflerini optimize edebilmesi için kendine ait teklif verme ve ürün tavsiye teknolojilerini kullanmasına imkân sağlar. Bu kapsamda, Criteo’nun erişiminin engellenmesi, Meta API’larına erişim koşullarının şeffaflığı, tarafsızlığı ve ayrımcı olmayan doğası hakkındaki endişeleri artırır.
Yukarıdaki değerlendirmeler ışığında, Fransız Rekabet Otoritesi, Meta’nın envanterinde reklamlarını yerleştirmek isteyen çevrimiçi reklam sağlayıcıları arasındaki rekabetin kısıtlandığını ve aynı zamanda, Meta’nın güçlü konumu nedeniyle Meta tarafından geliştirilen yeniden hedefleme hizmetleri ile rekabet eden Criteo gibi aracı teşebbüsler bakımından pazar kapatma etkisi olduğunu tespit eder.
Meta’nın Taahhütleri
Meta, ortaya çıkan rekabetçi endişeleri giderebilmek amacıyla taahhütlerde bulunur. Fransız Rekabet Otoritesi, yapmış olduğu değerlendirme neticesinde Meta’nın sunduğu taahhütlerin rekabetçi endişeleri giderebileceğine kanaat getirir ve taahhütleri kabul eder. Söz konusu taahhütler, yüz seksen günlük bir süre boyunca Meta’nın Fransa’daki hizmet kullanıcılarını hedefleyen en az bir reklam kampanyasına katılan tüm reklam hizmeti sağlayıcılarını kapsar. Meta’nın sunduğu taahhütlere aşağıda yer verilir.
Ortaklık Programına Erişim Koşulları
Öncelikle Meta, reklam hizmetleri (“AdTech”)[3] alanında faaliyet gösteren şirketlere Meta Pazarlama Ortağı programına erişim sağlamayı taahhüt eder. Söz konusu erişimin reklam kampanyalarına ilişkin harcama miktarı gibi çeşitli nicel kriterlere tabi olması öngörülür. İlaveten Meta, geçmişte ortaklık programına dahil olan teşebbüslerin bu programa otomatik olarak yeniden dahil edilmesini taahhüt eder.
Satış Ekiplerinin Eğitimi
İkinci olarak Meta, satış ekiplerine, özellikle reklam veren müşterilerine yönelik iletişimlerinin içeriği konusunda uyum eğitimi sağlamayı taahhüt eder. Çalışanların her yıl eğitim almaları ve eğitimin sonunda tabi olacakları sınavdaki tüm soruları doğru yanıtlamaları öngörülür. Fransız Rekabet Otoritesi, bu taahhüdün beş yıllık bir süre boyunca uygulanmasını rekabetçi endişelerin bertaraf edilmesi bakımından yeterli görür.
Reklam Hizmeti Sağlayıcıları İçin Yeni Bir Arayüzün Sağlanması
Meta, reklam hizmeti sağlayıcıları için yeni bir API geliştirmeyi taahhüt eder. Ücretsiz olarak kullanıma sunulan API, Meta tarafından yönetilen sosyal medya kanallarında kişiselleştirilmiş ürün önerileri sunulmasına imkân sağlar. İlgili taahhüdün üç yıllık bir süre için devam etmesi öngörülür. Fransız Rekabet Otoritesi, API’ya erişim koşullarının yeterli derecede objektif, şeffaf ve adil olduğunu belirterek rekabetçi endişeleri bertaraf edebileceğine kanaat getirir. Ayrıca, söz konusu taahhüt sayesinde reklam hizmeti sağlayıcılarının, kendi belirledikleri yönteme göre işlerini yürütebilecekleri ve müşterilerinin reklam kampanyalarını geliştirebilecekleri ifade edilir.
Taahhütlerin İzlenmesi
Son olarak, Meta tarafından verilen taahhütlerin izlenmesi amacıyla üçüncü bir kişinin atanması öngörülür. Meta’dan bağımsız olan söz konusu kişinin yasal gereklilikleri yerine getirmesi ve istatistik ve bilgi teknolojileri konularında gerekli niteliklere sahip olması aranır. Taahhütlere yönelik bir aykırılığın tespit edilmesi durumunda söz konusu kişinin gözlemlerini Meta ile paylaşması ve gerektiğinde Meta’yı uyarması gerekir. Ayrıca gözlemcinin, objektiflik ve orantılılık gibi ilkelerin Meta tarafından ihlal edilmesi nedeniyle taahhütlere aykırı davranıldığını düşündüğü durumlarda Fransız Rekabet Otoritesi’ni bilgilendirmesi gerekir.
Sonuç
Fransız Rekabet Otoritesi’nin ilgili kararı neticesinde, hâkim durumda olduğu değerlendirilen Meta’nın çeşitli uygulamaları nedeniyle Fransa’da çevrimiçi reklamcılık sektöründe açtığı rekabetçi endişelerin, bağlayıcı hale getirilen taahhütler vasıtasıyla ortadan kaldırılması beklenir.
- Fransız Rekabet Otoritesi Kararı, n° 22-D-12, 16.06.2022.
- API, bir yazılımın başka bir yazılımda tanımlanmış işlevlerini kullanabilmesi için oluşturulmuş bir arayüzü ifade eder.
- AdTech (Advertising Techology), özel bir reklam teknolojisini ifade eder. Özellikle, reklam verenlerin kitlelere erişmesinin yanı sıra dijital reklam kampanyalarını yayınlamak ve ölçmek amacıyla kullandıkları araçları ve yazılımları ifade eder.
Bu makalenin tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın bu makale kullanılamaz, çoğaltılamaz, kopyalanamaz, yayımlanamaz, dağıtılamaz veya başka bir suretle yayılamaz. Kaynak gösterilmeksizin veya Erdem & Erdem’in yazılı izni alınmaksızın oluşturulan içerikler takip edilmekte olup, hak ihlalinin tespiti halinde yasal yollara başvurulacaktır.
Diğer İçerikler
Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği’nin (“FIFA”) 16 Aralık 2022 tarihinde gerçekleştirilen toplantısında, FIFA Konseyi tarafından FIFA Futbol Menajerliği Talimatı (“Talimat”) onaylanmıştır. Bu Talimat’ta futbol menajerlerinin hak kazandıkları ücrete üst sınır getirilmesi, lisans koşullarına sınav zorunluluğunun...
Yeniden satış fiyatının belirlenmesi ihlali, son zamanlarda revize edilen AB Dikey Grup Muafiyet Yönetmeliği (VBER) kapsamında hala açık ve ağır (hardcore) bir kısıtlama olarak kabul edilmekte olup, bu da söz konusu ihlal türünün diğer bazı dikey anlaşma türlerinin aksine TFEU (Avrupa Birliği’nin İşleyişi Hakkında Anlaşma)...
Rekabet hukukunda, özellikle birleşme ve devralma işlemleri bakımından teşebbüs kavramının doğru şekilde belirlenmesi son derece önemlidir. Ekonomik bütünlük kavramı, teşebbüslerin hangi ekonomik birimleri kapsadığını ortaya koyma amacı taşır. Ekonomik bütünlük ve aile bağları arasındaki ilişki ise özellikle...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) yerinde incelemenin engellenmesi nedeniyle sıklıkla idari para cezası verdiği, yerinde incelemelere ilişkin hem Rekabet Kurumu’nun (“Kurum”) hem de teşebbüslerin hukuki ve teknik tedbirler aldığı bugünlerde çarpıcı bir gelişme yaşandı. Anayasa Mahkemesi...
Bilişim teknolojilerinin günümüzde hızla gelişmesi ve internet kullanımının giderek artması sonucu ürün ve hizmetlerin tanıtımı ve tüketiciyle buluşmasında çevrimiçi reklamcılık önemli bir kaynak haline gelmiştir. Kullanıcı geçmişi, beğenileri gibi kullanıcıların internet üzerinde bıraktığı dijital ayak izleri aracılığıyla...
Seçici dağıtım sistemleri, sağlayıcıların anlaşma konusu malları veya hizmetleri sadece belirlenmiş kriterlere dayanarak seçtiği dağıtıcılara doğrudan veya dolaylı olarak satmayı taahhüt ettiği, bu dağıtıcıların da söz konusu malları veya hizmetleri yetkilendirilmemiş dağıtıcılara satmamayı...
Hiç şüphesiz COVID 19 pandemisinden beri Rekabet Kurumu’nun en yoğun çalıştığı sektörlerin başında hızlı tüketim malları geliyor. Bu dönemin en önemli gelişmelerinden biri perakendeciler hakkında başlayan soruşturmaların habercisi olan Hızlı Tüketim Malları Perakendeciliği (“HTM”) konusunda başlayan...
Anayasa Mahkemesi’nin (“AYM” veya “Mahkeme”) 2020/67 E. 2022/139 K. sayılı 09.11.2022 tarihli kararında (“Karar”) ile 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un (“7246 sayılı Kanun”) bazı maddelerinin iptal edilmesi talep edilmiştir. Bu maddeler, 4054 sayılı...
Türk rekabet hukukunda, belirli birleşme ve devralma işlemlerinin hukuki geçerlilik kazanabilmesi için Rekabet Kurulu’ndan (“Kurul”) izin alınması zorunludur. 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“4054 sayılı Kanun”) 7. maddesi uyarınca Kurul, izne tabi birleşme ve devralma işlemlerini belirleme...
Rekabet Kurulu (Kurul) geçtiğimiz yıllarda banka ve finansal kuruluşlar hakkında yürüttüğü bir önaraştırma kapsamında, kendilerinden talep edilen bilgileri zamanında veya hiç sağlamadıkları gerekçesiyle bazı bankalar hakkında idari para cezası uygulanmasına karar vermişti. Kurul tarafından idari para cezasına...
Dünyaca ünlü bir ticaret şirketi olan Amazon, dünyanın en büyük çevrimiçi alışveriş platformunu işletir. Amazon, arka planda ticari kararları çoğunlukla ilgili pazar verilerinden beslenen otomatik sistemler tarafından yönlendirilen veri odaklı bir şirkettir. Bununla birlikte, Amazon’un bir platform olarak ikili bir rolü...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) yerinde inceleme yetkisi, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“4054 sayılı Kanun”) ihlal edilip edilmediğinin ortaya çıkarılmasında kullanılan en önemli araçların başında gelir. Bu yetkinin etkin bir şekilde kullanılması, incelemelerden verimli sonuçlar elde edilebilmesi...
Harese, ilginç bir Arapça kelime. Develerin çölde çok sevdiği bir diken vardır. Deve dikeni büyük bir hırsla yer. Öyle ki yedikçe ağzı kanar, ama yemeyi bırakmaz. Dikenin tadına, kendi kanının tuzlu tadı karışır. Bu karışık tat onu adeta çılgına çevirir. Kanadıkça yer. Sonunda kan kaybından...
Türkiye’nin önde gelen televizyon içerik sağlayıcısı Krea İçerik Hizmetleri ve Prodüksiyon A.Ş. (“Digiturk”), sıklıkla Rekabet Kurumuna (“Kurum”) yapılan şikayetlere konu olur ve incelendiğinde Rekabet Kurulunun (“Kurul”) neredeyse her yıl Digiturk hakkında karar aldığı görülür. Söz konusu kararlara...
Yerinde İncelemelerde Dijital Verilerin İncelenmesine İlişkin Kılavuz (“Kılavuz”) ile Rekabet Kurulu’na (“Kurul”) tanınan teşebbüse ait dijital ortamlarda inceleme yetkisinin kapsamı genişletilirken, günümüzde teşebbüs çalışanları tarafından dijital verilerin silinmesi gerekçesiyle teşebbüse...
Türk rekabet hukuku bakımından görece yeni bir ihlal türü olan hub and spoke karteli, bir pazarda yatay düzeydeki faaliyetleri ile tedarikçi veya perakendeci seviyesinde rakip olan iki bağımsız teşebbüsün, üretim veya dağıtım zincirinin farklı bir seviyesinde faaliyet gösteren bir başka teşebbüs aracılığıyla...
Uzlaşma mekanizması, Türk rekabet hukuku uygulamasına henüz yeni girmiştir. İlgili mekanizma 16.06.2020 tarihinde 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da (“Kanun”) yapılan değişiklikle yürürlüğe konmuş olup, yalnızca iki yıldan az bir süredir uygulamadadır...
E-pazaryeri platformları, ekonomiden aldıkları pay ve büyüme hızlarındaki artış nedeniyle dünya üzerindeki birçok rekabet otoritesinin olduğu gibi Rekabet Kurumu’nun (“Kurum”) da merceği altındadır. Kurum’un e-pazaryeri platformları hakkındaki inceleme sürecinin ilk adımı...
4 Mart 2022 tarihli ve 31768 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ (“Değişiklik Tebliği”) ile Rekabet Kurulu’ndan (“Kurul”) izin alınması gereken işlemlere ilişkin...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) BSH Ev Aletleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. (“BSH”) tarafından yetkili bayilerinin çevrimiçi pazaryerleri üzerinden satış yapmasının yasaklanması uygulamasına menfi tespit veya muafiyet tanınması talebini değerlendirdiği gerekçeli kararı yayınlandı...
Bir Mezopotamya efsanesi olan Şahmaran’ın Tarsus’ta geçtiği varsayılır. Efsaneye göre yılanların şahı, ölümsüz ve bilge “Şahmaran”dır. Şahmaran, yılanları ile birlikte mağarasında yaşayan güzel bir kadın olarak anlatılır. Yerin yedi kat altında yaşar, gövdesi yılan, başı...
COVID-19 salgını sürecinde, perakende gıda ve temizlik ürünleri ticareti ile iştigal eden zincir marketler ile üretici ve toptancı seviyesindeki tedarikçi teşebbüslerin fiyatlama davranışlarındaki rekabetçi endişeler nedeniyle Rekabet Kurumu...
Rekabet Kurulu’nun (“Kurul”) son dönemde yayınlanan kararlarına bakıldığında, yerinde incelemenin engellenmesi veya zorlaştırılmasına ilişkin verilen kararların sayısında geçmişe kıyasla önemli bir artış olduğu gözlemlenir. Bu durum, Kurul kararlarına da yansıdığı üzere...
Avrupa Komisyonu, 2019 yılından bu yana Credit Suisse, UBS, Barclays, RBS ve HSBC’nin döviz spot ticaret (spot trading - Forex) piyasasındaki danışıklı davranışlarını soruşturuyordu. Komisyon, 02.12.2021 tarihli son basın açıklaması ile soruşturmanın sonuçlandığını duyurdu...
Son yıllarda rekabet hukuku alanındaki değişim tam anlamıyla baş döndürücü. Özellikle dijitalleşme rekabet hukuku kurallarının adeta yeniden yazılmasını gerektiriyor. Rekabet hukuku e-ticaret ve dijital platformlar konusundaki tüm arayışların merkezinde...
Rekabet Hukukunda İhtiyati Tedbir: Türk Rekabet Kurulu’nun Perakendeciler, WhatsApp ve Trendyol Kararları