Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’e Getirilen Değişiklikler

Giriş

4 Mart 2022 tarihli ve 31768 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ (“Değişiklik Tebliği”) ile Rekabet Kurulu’ndan (“Kurul”) izin alınması gereken işlemlere ilişkin bazı değişiklikler yapıldı. Bu kapsamda izne tabi birleşme devralma işlemlerine ilişkin ciro eşikleri değiştirilmiş, teknoloji teşebbüslerine ilişkin özel düzenleme getirilmiş, etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması testine yönelik değişiklikler yapılmış, mali kurumlara ilişkin ciro hesaplamaları revize edilmiş ve bildirim formu tamamen değiştirilmiştir. Söz konusu değişiklikler 4 Mayıs 2022 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Ciro Eşikleri

Bilindiği üzere kontrolde kalıcı değişiklik meydana getiren ve işlemin taraflarının cirolarının Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’in (“2010/4 Sayılı Tebliğ”) 7. maddesinde yer alan eşikleri aştığı birleşme ve devralma işlemlerinin geçerlilik kazanabilmesi Kurul’un iznine tabiidir. Bahsi geçen ciro eşikleri ise Değişiklik Tebliği uyarınca güncellendi.

Bu doğrultuda 2010/4 sayılı Tebliğin 7. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan 100.000.000 TL’lik sınır 750.000.000 TL olarak, 30.000.000 TL’lik sınır 250.000.000 TL olarak, (b) bendinde yer alan 30.000.000 TL’lik sınır 250.000.000 TL olarak ve 500.000.000 TL’lik sınır 3.000.000.000 TL olarak değiştirildi.

Böylelikle ilgili değişiklikler uyarınca aşağıda yer verilen durumlarda işlemin geçerlilik kazanması için Kurul’dan izin alması zorunlu hale getirildi:

a) İşlem taraflarının Türkiye ciroları toplamının 750.000.000 TL’yi ve işlem taraflarından en az ikisinin Türkiye cirolarının ayrı ayrı 250.000.000 TL’yi veya

b) Devralma işlemlerinde devre konu varlık ya da faaliyetin, birleşme işlemlerinde ise işlem taraflarından en az birinin Türkiye cirosunun 250.000.000 TL’yi ve diğer işlem taraflarından en az birinin dünya cirosunun 3.000.000.000 TL’yi aşması.

Teknoloji Teşebbüsleri

Ciro eşiklerinin güncellenmesinin yanı sıra Değişiklik Tebliği ile teknoloji teşebbüsleri kavramı tanımlandı ve dijital platformlar, yazılım ve oyun yazılımı, finansal teknolojiler, biyoteknoloji, farmakoloji, tarım kimyasalları ve sağlık teknolojileri alanlarında faaliyet gösteren teşebbüsleri bu tanım kapsamına dahil edildi. İlgili değişiklik uyarınca ise, Türkiye coğrafi pazarında faaliyet gösteren veya AR-GE faaliyeti olan ya da Türkiye’deki kullanıcılara hizmet sunan teknoloji şirketlerinin devralınmasına ilişkin işlemlerde, yukarıda anılan 250.000.000 TL’lik eşikler aranmayacaktır.

Bu doğrultuda söz konusu düzenleme ile teknoloji teşebbüslerinin devralınmasına yönelik işlemlerin büyük ölçüde Rekabet Kurumu (“Kurum”) denetimine tabi tutulması ve bahsi geçen teşebbüslere yönelik öldürücü devralmaların önüne geçilmesinin hedeflendiği belirtildi.

Mali Kurumlara İlişkin Ciro Hesaplamaları

Değişiklik Tebliği ile bankalar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri, sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri ve diğer mali kurumlar için ciro hesaplamasına ilişkin değişiklikler yapıldı.

Etkin Rekabetin Önemli Ölçüde Azaltılması Testi

2020 yılında 4054 sayılı Kanun’un 7. maddesinde yapılan değişiklik ile birleşme devralma işlemlerinin incelenmesinde kullanılan etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucu doğurma kriteri, 4054 sayılı Kanun’un 2010/4 sayılı Tebliğ ile uyumlu hale getirilmesi amacıyla Değişiklik Tebliği’ne de yansıtıldı. Bu kapsamda başta hâkim durum yaratılması ya da mevcut bir hâkim durumun güçlendirilmesi olmak üzere ülkenin bütününde yahut bir kısmında etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuran birleşme veya devralmalara izin verilmeyeceği düzenlendi.

Kılavuzlarda Yapılan Değişiklikler

Birleşme ve devralma kılavuzları da etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması testi doğrultusunda güncellendi. Bu kapsamda Yatay Birleşme ve Devralmaların Değerlendirilmesi Hakkında Kılavuz’da (“Yatay Kılavuz”) rekabetin ve ikame edilebilirliğin yakınlığı analizi, aykırı firma değerlendirmesi, koordinasyon doğurucu etkiler, potansiyel rekabet, öldürücü devralma teorisi, dijital pazarlara ilişkin zarar teorileri gibi konularda eklemeler yapıldı.

Birleşme ve devralmalar bakımından geçerli olan potansiyel rekabet, rekabet zarar teorisi, öldürücü devralma zarar teorisi gibi zarar teorileri ışığında özellikle yeni kurulan ve gelişmekte olan firmaların devralınması ile ilgili değerlendirmede dikkate alınabilecek genel ilkelere yer verildi. Bunların yanı sıra dijitalleşme ve teknolojik gelişmeler ışığında önemi her gün artan tüketici verilerine ilişkin açıklamalar ve tüketici verilerine sahip olmanın rekabet üzerine etkileri de Yatay Kılavuz’a eklendi.

Benzer şekilde Yatay Olmayan Birleşme ve Devralmaların Değerlendirilmesi Hakkında Kılavuz’da da tek taraflı ve koordinasyon doğurucu etkiler başlıkları altında detaylı güncellemelere yer verildi.

Bildirim Formu

Birleşme ve devralmalara ilişkin bildirim formu ise yenilendi. Bu kapsamda bildirim formunun yakın bir gelecekte elektronik olarak doldurularak iletilmesine olanak sağlaması amacıyla, yazılı form ve kapsamlı eklerinden oluşan bildirimlerde kırtasiye yükünün önemli ölçüde azaltılmasının planlandığı ifade edildi. Ek olarak, bildirimlerde tespit edilen ve Kurum tarafından talep edilen eksik bilgilerin aynı elektronik platform üzerinden daha pratik ve hızlı bir şekilde tamamlanması ve izin sürecinin teşebbüsler bakımından kısaltılması amaçlandığı belirtildi.

Bildirim formundaki başka bir değişiklik ise talep edilen bilgilerin, işleme, taraflara, pazara ilişkin bilgiler ve ortak girişimler olarak gruplanmış olmasıdır. Ek olarak bildirimlerin eksiksiz yapılması ve dolayısıyla izin sürecinin kısaltılması amacıyla istenen bazı bilgilerin detaylandırıldığı ifade edildi.

Sonuç

Geçerlilik kazanması için Kurul’un iznine tabi birleşme ve devralma işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen 2010/4 sayılı Tebliğ’de yapılan bu değişikliklerle ciro eşikleri artırılmış, teknoloji teşebbüsü tanımına giren teşebbüslere ilişkin işlemlerde ciro eşiklerinin aranmayacağı belirlenmiş ve ilgili Kılavuzlar da bu kapsamda güncellendi. Bu kapsamda artan ciro eşiklerinin izne tabi işlem sayısını azaltması beklenebilecektir. Öte yandan teknoloji teşebbüslerine ilişkin ciro eşiklerinin aranmaması nedeniyle bu teşebbüslerin işlemlerinin izne tabi olacak olması, ilgili işlem sayısını artıran bir unsur olabilecektir. Bildirim formunda yapılan değişikliklerin ise elektronik sunumu kolaylaştırması ve kırtasiye yükünü azaltması beklenir.