Coty Kararı Işığında Seçici Dağıtım Sistemleri

Giriş

Avrupa Adalet Divanı (“Divan”) 6 Aralık 2017 tarihli kararında (“Karar”)[1], Coty Germany GmbH’nin (“Coty”) lüks ürünlerine ilişkin uyguladığı seçici dağıtım sistemi kapsamında yeniden satıcılarına getirdiği internet satışlarına ilişkin sınırlamayı değerlendirdi. İlgili sınırlama kapsamında Coty, yeniden satıcısı olan Parfümerie Akzente GmbH’nin (“Akzente”) sadece yetkili mağazanın, ürünün lüks statüsünü koruyacak şekilde düzenlenmiş internet sitesinde internet satışı yapmasına izin veriyor; ürünlerin farklı bir ticari unvan kullanılarak satılmasına ya da üçüncü taraf satış platformlarında (örneğin, Amazon, eBay vb.) internet satışı yapılmasına izin vermiyordu. Divan, bu kısıtlamanın Avrupa Birliği rekabet hukukunu ihlal etmediğine karar verdi.

Seçici Dağıtım Sistemi

Seçici dağıtım sistemi uygulamasını çoğunlukla markalı ürünlerin satışında görürüz. İlgili sistem; sağlayıcının, anlaşma konusu malları veya hizmetleri sadece belirlenmiş kriterlere dayanarak seçtiği dağıtıcılara doğrudan veya dolaylı olarak satmayı taahhüt ettiği, bu dağıtıcıların da söz konusu malları veya hizmetleri yetkilendirilmemiş dağıtıcılara satmamayı taahhüt ettiği bir dağıtım sistemidir.[2] Seçici dağıtım sistemine, kozmetik, elektronik eşya gibi ürünlerin satışında sıklıkla rastlanır.

Ön Bilgi

Coty, Almanya’da lüks kozmetik ürünleri satan bir teşebbüstür. Belirli kozmetik markaları seçici dağıtım sistemi kapsamında satışa sunar. Akzente, Coty ürünlerini uzun süredir gerek mağazalarından gerekse internet üzerinden yeniden satışını yapar. Akzente, internet satışlarını kendi internet sitesi ve “amazon.de” platformu üzerinden yapar.

Coty, yeniden satıcılık sözleşmelerini güncelledi ve üçüncü taraf platformlarda internet satışı yapma hakkını sınırlayan bir hüküm ekledi. Akzente’nin bu güncellemeleri kabul etmemesi üzerine Coty, mahkemeye başvurarak Akzente’nin üçüncü taraf platformlarında yaptığı satışların engellenmesini talep etti. Almanya ilk derece mahkemeleri Coty’nin bu talebini, Avrupa Birliği ve Almanya rekabet hukukunu ihlal ettiği gerekçesiyle reddetti. İlgili kararın temyizi üzerine Frankfurt Yüksek Bölge Mahkemesi, yargılamayı durdurarak Divan’dan dikey kısıtlamalara ilişkin mevzuatın yorumlanması konusunda bir ön karar talebinde bulundu.

Karar

Divan’ın vardığı sonuçlar seçici dağıtım sistemleri açısından yol göstericidir. Divan öncelikle, lüks ürünler için tasarlanmış bir seçici dağıtım sisteminin öncelikli olarak ürünün lüks karakterini korumak için tasarlandığını ve bu nedenle seçici dağıtım sistemine ilişkin düzenlenen diğer koşulları taşıması halinde Avrupa Birliği İşleyişi Hakkında Anlaşma’nın (“TFEU”) 101. maddesine uygun olduğunu belirtir.

Divan, sağlayıcının yeniden satıcısına getirdiği üçüncü platformlarda internet satış yasağını değerlendirdi. Öncelikle bu yasağın sağlayıcıya, ürünlerin elektronik ticaret yoluyla sadece yetkili yeniden satıcılar tarafından satıldığının garantisini verdiğini belirtmiştir. Divan’a göre bu yasak, sağlayıcının yeniden satıcısının internet ortamında satış yaparken seçici dağıtım sistemi kriterlerine uygunluğunu da denetleyebilmesine olanak verir. Sonuç olarak internet ortamında getirilen bu yasak, ürünün lüks imajının korunmasını sağlar.

Karar uyarınca bu sonuca varılmasında önemli bir etken, yasağın yeniden satıcının bütün internet satışlarına ilişkin olmadığı ve sadece üçüncü taraf platformları ya da farklı ticari unvan üzerinden yapılan satışlarına ilişkin olmasıdır. Dolayısıyla yasak amacı ile orantılıdır. Divan, ayrıca yakın zamanda yayımlanan Avrupa Komisyonu E-Ticaret Sektörüne İlişkin Ön Rapor’da varılan[3] ve Final Raporu’nda[4] onaylanmış olan bazı sonuçlara da değinerek, üçüncü taraf platformlarının öneminin günden güne artmasına rağmen yeniden satıcıların büyük çoğunluğunun kendi internet sitesi olduğunu da vurgular.

Sonuç

Karar kapsamında lüks ürünler için tasarlanmış bir seçici dağıtım sisteminde yeniden satıcılara getirilen ürünlerin farklı bir ticari unvan kullanılarak satılmasına ya da üçüncü taraf satış platformlarında (örneğin, Amazon, eBay vb.) internet satışı yapılmamasına ilişkin hükümler TFEU’nun 101. maddesini ihlal etmez. Bu değerlendirmeye varılması için aranan koşullar, yasaklama hükmünün ürünün lüks karakterini koruma amacı ile düzenlenmesi, ayrımcı şekilde uygulanmaması ve bu amacı ile orantılı olmasıdır.

Coty kararı, seçici dağıtım sistemleri uygulayan teşebbüsler açısından yol gösterici olarak değerlendirilebilir. Öte yandan bu kararın lüks ürünlere ilişkin olduğu göz ardı edilmemelidir. Bu kararın, Rekabet Kurumu’nun yakın zamanda yayınladığı Dikey Anlaşmalara İlişkin Kılavuz Taslağı’ndaki “internet satışları” kapsamında getirilen ve sağlayıcının yeniden satıcının internet platformlarındaki satışlarına ilişkin getirebileceği kısıtlamalara ilişkin düzenlemelere yönelik tartışmalar açısından da yararlı olacağı düşünülmektedir.

[1] C-230/16 Coty Germany; 6 Aralık 2017 için bakınız: http://curia.europa.eu/juris/celex.jsf?celex=62016CJ0230&lang1=en&type=TXT&ancre= (Erişim tarihi: 19.12.2017)

[2] 2002/2 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği için bakınız:

http://www.rekabet.gov.tr/Dosya/tebligler/2-2003-3-ve-2007-2-sayili-rekabet-kurulu-tebligleri-ile-degisik-dikey-anlasmalara-iliskin-grup-muafiyeti-tebligi-teblig-no-2002-2.pdf (Erişim tarihi: 20 Aralık 2017).

[3] Avrupa Komisyonu’nun E-Ticaret Sektör Araştırmasına İlişkin Ön Raporu; 15 Eylül 2016.

http://ec.europa.eu/competition/antitrust/sector_inquiry_preliminary_report_en.pdf (Erişim tarihi: 20 Aralık 2017).

[4] Avrupa Komisyonu’nun E-Ticaret Sektör Araştırmasına İlişkin Final Raporu; 10 Mayıs 2016. http://ec.europa.eu/competition/antitrust/sector_inquiry_final_report_en.pdf (Erişim tarihi: 20 Aralık 2017).