Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Yönetmeliği Yürürlüğe Girdi

Giriş6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un çeşitli maddelerindeki hususları düzenlemek amacıyla hazırlanan ve tüketici kredisi sözleşmelerine ilişkin usul ve esasları belirleyecek olan Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Yönetmeliği (“Yönetmelik”), 22 Mayıs 2015 tarihli 29363 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Yönetmelik, yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girecek olup, 01.08.2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Tüketici Kredisinde Erken Ödeme İndirimi ve Kredinin Yıllık Maliyet Oranını Hesaplama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliği yürürlükten kaldırmaktadır.

Kapsam ve Uygulama Alanı

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 31. maddesinin 4. fıkrası, tüketici kredisi sözleşmesi öncesi bilgilendirme, sözleşmenin zorunlu içeriği, kapsam dışı sözleşmeler, tüketici ile kredi verenin hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı, erken ödeme, efektif yıllık faizin hesaplanması, tüketici kredilerine ilişkin reklamların zorunlu içeriği, fesih hakkının kullanılması, temerrüt, kredinin devri, bağlı kredi ile diğer hususlara ilişkin usul ve esasların yönetmelikle belirleneceğini emretmiştir. Yönetmelik, bu hususları detaylıca düzenlemektedir.

Yönetmelikte tüketici kredisi sözleşmesini, kredi verenin tüketiciye faiz, ücret veya benzeri bir menfaat karşılığında ödemenin ertelenmesi, ödünç veya benzeri finansman şekilleri aracılığıyla kredi verdiği veya kredi vermeyi taahhüt ettiği sözleşme olarak tanımlanmıştır.

Yönetmelik, kredi veren ile tüketici arasında kurulan her türlü tüketici kredisi sözleşmesi ile faiz veya benzeri bir menfaat karşılığında ödemenin üç aydan daha uzun süre ertelenmesini veya benzer şekilde taksitle ödeme imkanını sağlayan, kredi kartı sözleşmelerini kapsamaktadır.

Öte yandan Yönetmelik; konut finansmanı sözleşmeleri, kredinin otuz gün içerisinde geri ödenmesini gerektiren kredili mevduat hesabı sözleşmeleri ile çek, teminat mektubu gibi gayrinakdi kredi sözleşmelerine uygulanmamaktadır.

Önemli Maddeler

Yönetmelik’in İkinci Bölümü, Sözleşme Öncesi Bilgilendirme Yükümlülüğünü düzenlemektedir. Buna göre, sözleşme öncesi bilgi formlarının; en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenmesi ve bir örneğinin kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verilmesi zorunludur. Ayrıca belirli veya belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde; kredi veren ve (varsa) kredi aracısı, belirli süreli tüketici kredisi sözleşmesinin kurulmasından makul bir süre önce, sözleşme şartları hakkında oldukça detaylı bir şekilde tüketiciyi bilgilendirmek zorunludadır. Örneğin bu bilgilendirme, kredinin türü, kredi verenin ve varsa aracısının adres ve iletişim bilgilerini, kredi sözleşmesinin süresini, kredinin toplam tutarını ve tüketiciden talep edilecek ücretleri, faiz oranı, detaylı ödeme planı, doğabilecek masrafları kimin ödeyeceğini, temerrüdün hukuki sonuçlarını, cayma hakkını, erken ödeme durumunu ve Yönetmelik’te yazılı diğer hususları mutlaka içermelidir.

Üçüncü Bölüm, Sözleşmenin Şekli ve Zorunlu İçeriği’ni düzenlemektedir. Yönetmeliğin 10. maddesi uyarınca, Mesafeli olarak kurulan sözleşmeler hariç olmak üzere, tüketici kredisi sözleşmesi yazılı olarak kurulmadıkça geçerli olmaz. Geçerli bir sözleşme yapmamış olan kredi veren, sonradan sözleşmenin geçersizliğini tüketicinin aleyhine olacak şekilde ileri süremez. Ayrıca, tüketici kredisi sözleşmesinin; en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenmesi ve bir örneğinin, kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verilmesi zorunludur.

Yönetmelik’in 11. ve 12. maddeleri, Sözleşmenin Zorunlu İçeriğinde yer alması gereken hususları tek tek açıklamıştır. 13. madde ise, Sözleşmede Değişiklik Yapılması durumunu düzenlemektedir. Buna göre, belirli süreli kredi sözleşmesinin şartları, tüketici aleyhine değiştirilemez. Belirsiz süreli kredi sözleşmelerinde ise; akdi faiz oranında değişiklik yapılması halinde, bu değişikliğin yürürlüğe girmesinden otuz gün önce, tüketiciye kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı aracılığıyla yazılı olarak bildirilmesi zorunludur. Bu bildirimde, yeni faiz oranının yürürlüğe girmesinden sonra varsa yapılacak ödemelerin tutarı, sayısı ile aralıklarının değişmesine ilişkin ayrıntılara yer verilir. Faiz oranının artırılması hâlinde, yeni faiz oranı geriye dönük olarak uygulanamaz. Tüketici, bildirim tarihinden itibaren en geç altmış gün içinde borcun tamamını ödediği ve kredi kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmez. Belirsiz süreli kredi sözleşmesinde yer alan akdi faiz oranı dışında diğer sözleşme şartlarında değişiklik yapılması halinde, bu değişikliğin yürürlüğe girmesinden otuz gün önce tüketiciye, yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirilmesi zorunludur. Tüketici, bu değişikliği kabul etmeyerek 25 inci maddede yer alan fesih hakkını kullanabilecektir.

Yönetmelik’in 14. maddesi uyarınca, tüketici kredisi sözleşmelerinde efektif yıllık faiz oranının yer alması zorunludur. 15. madde ise Erken Ödeme halini düzenlemektedir. Yönetmelik uyarınca tüketici, vadesi gelmemiş bir veya birden çok taksit ödemesinde bulunabilir veya kredi borcunun tamamını ya da bir kısmını erken ödeyebilir. Bu hâllerde kredi veren gerekli indirimi yapmakla yükümlüdür. Yönetmelik’in 17. maddesi, Ara Ödeme’nin ne anlama geldiğini açıklamaktadır. Buna göre; ara ödeme, tüketicinin ödeme planında yer alan bir taksit tutarından az olmamak üzere, herhangi bir tutarı vadesinden önce ödemesidir. Aynı madde, ara ödemelerin sonuçlarını da düzenlemektedir.

Yönetmelik’te Limit Aşımı, tüketici için tanımlanmış kredili mevduat hesabı limitinin aşılması hali veya tüketicinin mevduat hesabındaki mevcut bakiyenin üzerinde para temin ettiği ve tüketici tarafından zımnen kabul edilen hal olarak tanımlanmıştır. 21. maddede öngörüldüğü üzere, limit aşımına izin verilen bir mevduat hesabı açılmasına ilişkin sözleşmenin tüketiciyle kurulması durumunda, bu sözleşmede akdi faiz oranı, bu oranın uygulanmasına ilişkin şartlar hakkında bilgiler de yer alır. Kredi verenin, her halükarda bu bilgileri yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile aylık dönemler halinde tüketiciye vermesi zorunludur. Bir ayı aşan dönemde önemli bir limit aşımı olması halinde kredi veren, tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile derhal uyarı ve bilgi verecektir.

Yönetmelik’in 18. maddesi, Temerrüt ve Geç Ödeme durumunu düzenlemektedir. Tüketici, taksitleri ödemede temerrüde düşerse, kredi veren; borcun tamamının ifasını talep edebilir. Ancak bunun için öncelikle bu talep hakkını sözleşmede saklı tutmuş olması, kendi edimlerini tamamen ifa etmiş olması, tüketicinin de birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi şartı aranmaktadır. Kredi verenin bu hakkı kullanabilmesi için tüketiciye en az otuz gün süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması da zorunludur. Ayrıca temerrüt veya geç ödeme durumunda, tüketiciden sözleşmede yer alan akdi faiz oranının yüzde otuz fazlasından daha yüksek bir oranda gecikme faizi tahsil edilemez.

Yönetmelik’in en önemli maddelerinden biri olan 24. maddesi, Cayma Hakkını düzenlemektedir. Yönetmelik; Tüketici’ye, on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin tüketici kredisi sözleşmesinden cayma hakkı tanımaktadır. Cayma hakkı süresi, sözleşmenin kurulduğu tarihte başlar. Ancak sözleşmenin bir örneğinin yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verildiği tarihin sözleşmenin kurulduğu tarihten daha sonra olması durumunda, bu süre, tüketicinin sözleşmenin bir örneğini aldığı tarihten itibaren başlar. Cayma hakkını kullanan tüketicinin krediden faydalandığı hâllerde, tüketici, anaparayı ve kredinin kullanıldığı tarihten anaparanın geri ödendiği tarihe kadar olan sürede tahakkuk eden faizi en geç cayma bildirimini kredi verene göndermesinden sonra otuz gün içinde geri öder. Bu süre içinde ödeme yapılmaması hâlinde tüketici kredisinden cayılmamış sayılır.

Yönetmelik’in 26. maddesi, tüketicinin yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile açık talebi olmaksızın kredi ile ilgili sigorta yaptırılamayacağını düzenlemektedir. Böylece her tüketici kredisinde doğrudan sigorta yapılması uygulaması ortadan kalkmış, sigorta konusu kredi verenin insiyatifinden çıkartılmıştır.

28. madde, Kefalet konusunu düzenlemektedir. Tüketici kredisi sözleşmelerinde tüketicinin edimlerine karşılık olarak alınan şahsi teminatlar, her ne isim altında olursa olsun adi kefalet sayılır. Tüketicinin alacaklarına ilişkin karşı tarafça verilen şahsi teminatlar diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmadıkça müteselsil kefalet sayılır.

Yönetmelik’in 25. maddesi uyarınca, belirsiz süreli tüketici kredisi sözleşmelerinde, sözleşmede feshin bildirimine ilişkin bir süre belirlenmemiş ise tüketici herhangi bir zamanda, ücret ödemeden kredi verene yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirimde bulunarak sözleşmeyi feshedebilir. Ancak sözleşmede feshin bildirimine ilişkin bir süre belirlenmiş ise, bu süre bir ayı geçemez. Kredi verene sözleşmeyi fesih hakkı tanınmış ise kredi veren, en az iki ay önceden tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirimde bulunarak belirsiz süreli kredi sözleşmesini feshedebilir. Kredi verenin bildirim sürelerine uymadan feshi ise ancak sözleşmede kararlaştırılmış ise ve haklı nedenler var ise mümkün olabilecektir. Bu durumda da tüketiciyi ne şekilde bilgilendirmesi gerektiği, Yönetmelik’te düzenlenmiştir.

Sonuç

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un ilgili maddeleri uyarınca tüketici kredisi sözleşmelerine ilişkin usul ve esasları belirlemesi amacıyla hazırlanan Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Yönetmeliği, 22 Mayıs 2015 tarihli 29363 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, yayımından itibaren 6 ay sonra yürürlüğe girecektir. Yönetmelik, tüketici kredisi sözleşmesi öncesi bilgilendirme, sözleşmenin zorunlu içeriği, kapsam dışı sözleşmeler, tüketici ile kredi verenin hak ve yükümlülükleri, cayma hakkı, erken ödeme, efektif yıllık faizin hesaplanması, tüketici kredilerine ilişkin reklamların zorunlu içeriği, fesih hakkının kullanılması, temerrüt, kredinin devri, bağlı kredi ile diğer hususlara ilişkin usul ve esasları detaylıca düzenlemektedir.